جدیدترین برآوردها از فرونشست زمین در استان تهران

از اوایل دهه 1980 ، بررسی میدانی و اندازه گیری فرونشست توسط سازمان ملی ژئودزیک و محققان در دانشگاه ها و م institسسات تحقیقاتی مختلف انجام شده و خوشبختانه علاوه بر انتشار نتایج در مجلات معتبر علمی ، به یک رسانه نیز تبدیل شده است. فرونشست زمین در حومه تهران حداکثر تا 40 سانتی متر در سال گزارش شده است.

آخرین اندازه گیری های انجام شده از نیمه دوم سال 1998 تا بهار 1400 نشان می دهد که حداکثر میزان نشست در منطقه ورامین و در منطقه شهریار در جنوب شرقی و جنوب غربی تهران به حداکثر 40 سانتی متر در سال می رسد! این پدیده به دلیل جمعیت زیاد جوامع انسانی عمدتا مهاجر و بهره برداری گسترده از منابع آب زیرزمینی ، خود شهر تهران را تحت تأثیر قرار داده است ، به ویژه در مناطق جنوب غربی ، غربی و جنوبی تهران ، از این رو مشکل افزایش تمرکز جمعیت است. همان جمعیت و زیرساختهای استان تهران در معرض خطر است!
تحقیقات اخیر و تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای در دوره 18 ماهه بین ژانویه 1998 و ژوئن 1400 نشان می دهد که اولین مقدار در 18 ماه گذشته میزان فرونشست در منطقه ورامین حتی از جنوب شهریار بیشتر است و دومین حداکثر فرونشست می تواند برای قسمتهایی از این محدوده تا 25 سانتی متر در سال باشد.
این موضوع در برنامه های استراتژیک توسعه و توسعه شهری استان تهران بسیار حساس و قابل توجه است که برداشت زیاد آب زیرزمینی باعث فرونشست زمین با حداکثر میزان 25 سانتی متر در سال در برخی مناطق استان تهران شده و این مسئله همچنان ادامه دارد. رویدادهایی که در طول جمع آوری و تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای با فرونشست بیشتر اتفاق می افتد و با تغییر شکل و آسیب به زیرساخت ها مانند جاده ها ، پالایشگاه ها ، خطوط لوله آب ، نفت و گاز و نفت ، خطوط راه آهن و مترو ، خطوط انتقال و باند در این منطقه تحت نظارت قرار گرفت.

تیم تحقیقاتی ما در حال بررسی ارتباط بین لرزه خیزی ، به ویژه ضبط زمین لرزه های کوچک ، در جهت گسل های فعال در منطقه ، با مناطق فرونشست در استان تهران است. اولین نتایج ما نشان می دهد که رانش زمین با این حداکثر میزان در استان تهران نیز می تواند در تحریک شکستهای فعال در استان تهران موثر باشد. در این زمینه خاص ، انشالله اطلاعات بیشتری در مورد نحوه اندازه گیری و میزان تغییر پس از انتشار نتایج در مجلات علمی نیز برای عموم و رسانه ها منتشر خواهد شد.

* استاد مهندسی لرزه نگاری ، انستیتوی تحقیقات بین المللی زلزله و عضو وابسته آکادمی علوم
* منتشر شده در روزنامه اعتماد